ولایت نور

حدیث رفع، از احادیث مشهور و حائز اهمیت در بعضى از حقوق اسلام است. متن حدیث بنا به روایت شیخ صدوق چنین است: «عن ابى عبدالله علیه السلام قال، قال رسول الله صلى الله علیه و آله: رفع عن امتى تسعة: الخطأ و النسیان، و ما اکرهوا علیه، و ما لا یطیقون، و ما لا یعلمون، و ما اضطروا الیه، و الحسد، و الطیرة و التفکر فى الوسوسة فى الخلق ما لم ینطق بشفة» (توحید، 353، خصال، 2/417، بحار الانوار، 2/280) .

امام صادق (ع) فرمود: رسول خدا (ص) فرمودند: نه چیز از امت من برداشته شده است: خطا و فراموشى، و آن چه بر آن وادار شوند و آن چه توان انجامش را ندارند، و آن چه ندانند و آن چه به ناچار تن دهند و حسد و طیره (فال بد)، و اندیشیدن در وسوسه در آفرینش تا وقتى که آن را به زبان نیاورند».

 اگر بخواهیم با نگاهی حقوقی  این حدیث نگاه کنیم میبینیم که در این حدیث هم عوامل رافع مسولیت کیفری (عواملی که  باعث  منع مجازات شخصی که مرتکب جرم شده میشود) چشم میخورد هم عوامل موجهه جرم(عواملی که با وجود انها شخص میتواند عملی که در قانون کیفری ممنوع شده و برای ان مجازات تعیین شده انجام دهد )

بری نمونه یکی از عوامل  باعث رفع مجازات از شخص میشود این است که عالم به ممنوع بودن جرم نباشد و جاهل باشد مثلا کسی که نداند خوردن شراب حرام است عملی که طبق قانون مجازات اسلامی جرم است در این صورت بخاطر جاهل بودن  بودن مجازات نمیشود.هم چنانکه روایت فرموده مالا یعلمون و...

یکی دیگر از مواردی که روایت به انها اشاره کرده اضطرار است که از عوامل موجهه جرم است امام صادق (ع) فرمود: رسول خدا (ص) فرمودند: نه چیز از امت من برداشته شده است: خطا و فراموشى، و آن چه بر آن وادار شوند و آن چه توان انجامش را ندارند، و آن چه ندانند و آن چه به ناچار تن دهند و حسد و طیره (فال بد)، و اندیشیدن در وسوسه در آفرینش تا وقتى که آن را به زبان نیاورند».